Definicja Rzeczypospolitej Sejm

Definicja SEJM RZECZYPOSPOLITEJ: Sejm, pierwsza izba polskiego parlamentu, jest powoływany w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, proporcjonalnych, w tajnym głosowaniu. W wyborach mogą brać udział osoby posiadające aktywne prawo wyborcze,a więc prawo wybierania. Aktywne prawo wyborcze posiadają osoby pełnoletnie(ponad 18. roku życia), które nie zostały pozbawione takiego prawa wyrokiem sądu albo Trybunału Stanu i nie są ubezwłasnowolnione na skutek dolegliwości psychicznej albo niedorozwoju umysłowego. Bierne prawo wyborcze, a więc prawo wybieralności, ma każdy obywatel polski, który posiada prawo wybierania i ukończył: 21 lat (w razie wyborów do Sejmu) albo 30lat (w razie wyborów do Senatu). Zorganizowanie wyborów określa prezydent nie potem niż 90 dni przed końcem kadencji. Kadencja Sejmu trwa cztery lata. O ważności przeprowadzonych wyborów decyduje Sąd Najwyższy. Sejm złożona jest z 460 posłów. W rozumieniu prawa każdy poseł jest reprezentantem narodu. Z tego względu przysługuje mu sporo specjalnych przywilejów, które mają umożliwić zgodne wypełnianie mandatu poselskiego. Główne z nich to: immunitet materialny, wyłączający odpowiedzialność materialną, i immunitet procesowy, uniemożliwiający pociągnięcie posłów do odpowiedzialności karnej.O zdjęciu albo ograniczeniu immunitetu decyduje Sejm. Posłowie posiadają również szereg innych przywilejów, które wspomagają pełne wykonywanie mandatu. Należą do nich: prawo do uposażenia i diet parlamentarnych, prawo do środków na utrzymanie biur poselskich, do bezpłatnych przejazdów publicznymi środkami lokomocji, do urlopu w zakładach pracy w okresie sprawowania funkcji posła. Istnieją również liczne ograniczenia wynikające z pełnionych poprzez posła funkcji. Dotyczą one zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa albo samorządu terytorialnego. Poseł nie może również łączyć mandatu z innymi funkcjami publicznymi – nie może być wybrany na urząd Prezydenta RP, zasiadać w obu izbach parlamentu. Nie może także łączyć mandatu z funkcją prezesa Najwyższej Izby Kontroli albo Narodowego Banku Polskiego, Rzecznika Praw Obywatelskich, ambasadora RP, nie może być również prokuratorem, sędzią, żołnierzem w czynnej służbie, policjantem i być zatrudnianym w administracji publicznej (z wyłączeniem członka rządu i sekretarza stanu). Jako ciało ustawodawcze Sejm posiada złożoną strukturę organizacyjną. Takie zorganizowanie ma służyć sprawnemu i efektywnemu działaniu i realizowaniu zadań wyznaczonych poprzez konstytucję. Strukturę Sejmu prezentuje poniższy model. Organami wewnętrznymi Sejmu są: Marszałek Sejmu, Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów i komisje sejmowe – stałe i wyjątkowe. Sejm pracuje w trakcie posiedzeń plenarnych i posiedzeń komisji sejmowych.Wszystkie obrady Sejmu są jawne. W niezwykłych przypadkach Sejm może podjąć decyzje o utajnieniu obrad. Kadencja Sejmu trwa cztery lata, lecz może zostać skrócona na mocy uchwały Sejmu albo zrządzeniem Prezydenta RP. Prezydent może skrócić kadencję Sejmu w razie, gdyby ustawa budżetowa nie została przedstawiona w okresie wymaganym prawem i jeżeli nie powiodłyby się trzy następne próby powołania rządu. Fundamentalne zadania Sejmu RP sprowadzają się do wykonywania funkcji ustawodawczej, kontrolnej i do tworzenia albo powoływania organów państwowych. Funkcja ustawodawcza Sejmu bazuje na inicjowaniu i stanowieniu ustaw i uchwał jako aktów prawnych powszechnie obowiązujących w kraju. Fundamentalne zadania Sejmu sprowadzają się do wykonywania wielu funkcji. Główne z nich prezentuje zamieszczona poniżej tabela. Główne funkcje Sejmu funkcja ustawodawcza - inicjowanie i tworzenie ustaw, uchwał i innych aktów prawnych, obowiązujących w kraju funkcja kontrolna rozpatrywanie sprawozdań, przedstawionych poprzez Sejmową Komisję Finansów Publicznych, na których podstawie rządowi udzielane jest absolutorium- prace komisji sejmowych- interpelacje i zapytania poselskie- w przypadku wykrycia nieprawidłowości – złożenie wnioskówo pociągniecie do odpowiedzialności konstytucyjnejurzędników państwowych funkcja kreacyjna - uczestniczy w tworzeniu i powoływaniu organów państwowych, na przykład Sejm powołuje i odwołuje Radę Ministrów, powołuje Trybunał Konstytucyjny, członków Krajowej Porady Radiofonii i Telewizji, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa NIK, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Rzecznika Praw Obywatelskich funkcja ustrojodawcza - uchwalanie konstytucji i ustaw dotyczących ustroju państwa, na przykład ustawy o samorządzie Inicjatywę ustawodawczą posiadają: rząd, Senat, Prezydent, ekipa przynajmniej 15 posłów, ekipa 100 tys. obywateli. Poniżej zamieszczono model prezentujący przebieg trybu ustawodawczego: Funkcja kontrolna Sejmu bazuje na rozpatrywaniu sprawozdań z działalności rządu przedstawionych poprzez Sejmową Komisję Finansów Publicznych. Na ich podstawie udziela się rządowi absolutorium. Ponadto Sejm przez pracę w komisjach, interpelacje poselskie i zapytania kontroluje główne organy państwowe: Radę Ministrów, NIK,Prezesa NBP. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Sejm może podjąć działania zmierzające do pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej urzędników państwowych.Sejm uczestniczy również w tworzeniu albo powoływaniu organów państwowych. Na mocy Konstytucji Sejm powołuje i odwołuje Radę Ministrów, powołuje także Trybunał Konstytucyjny,Trybunał Stanu, posłów-członków Krajowej Porady Sądowniczej i Krajowej Porady Radiofonii i Telewizji, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Prezesa Narodowego Banku Polskiego i Rzecznika Praw Obywatelskich. Warto pamiętać Sejm złożona jest z 460 posłów. W rozumieniu prawa każdy poseł jest reprezentantem narodu. Sejm pracuje w trakcie posiedzeń plenarnych i posiedzeń komisji sejmowych. Wszystkie obrady Sejmu są jawne. W niezwykłych przypadkach Sejm może podjąć decyzję o utajnieniu obrad. Kadencja Sejmu trwa 4 lata, lecz może zostać skrócona na mocy uchwały Sejmu albo zarządzeniem Prezydenta RP. Fundamentalne zadania Sejmu RP sprowadzają się do wykonywania funkcji ustawodawczej,kontrolnej i do tworzenia albo powoływania organów państwowych. Definicje - aktywne prawo wyborcze – prawo pozwalające na udział w głosowaniu; w Polsce przysługuje osobom posiadającym prawa obywatelskie i ukończone 18 lat - bierne prawo wyborcze – prawo do kandydowania; jest różna w zależności od instytucji, do której się kandyduje: ukończone 18 lat – do rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich; 21 lat – do Sejmu i Parlamentu Europejskiego; 25 lat – na urząd burmistrza, wójta, prezydenta miasta; 30 lat – do Senatu, 35 lat – na urząd Prezydenta RP - interpelacja poselska (z łaciny interpellatio – przerwanie, przeszkadzanie) – aktualnie definicją tym ustala się wystąpienie posła skierowane na adres rządu albo jego członka, domagające się publicznego zajęcia stanowiska w kwestii wskazanej w interpelacji - kadencja (z łaciny cadentia – upadek) – aktualnie termin ten znaczy określony poprzez prawo moment urzędowania obieralnego organu albo urzędnika• - komisja sejmowa – organ Sejmu, powoływany do przygotowania spraw, będących obiektem obrad Sejmu i wyrażenia o nich recenzji i realizowaniu funkcji kontrolnej Sejmu przez na przykład komisje śledcze - vacatio legis – czas między publikacją aktu prawnego (na przykład ustawy, rozporządzenia) w Dzienniku Ustaw albo Monitorze Polskim a jego wejściem w życie; wynosi 14 dni od dnia publikacji - koalicja (z łaciny coalitio) – stowarzyszenie: związek krajów albo partii politycznych zawiązany dla realizacji wspólnego celu albo przeciwstawienia się jakiejś ekipie - inicjatywa ustawodawcza – prawo do zgłaszania Marszałkowi Sejmu projektów ustaw; inicjatywa ustawodawcza w Rzeczypospolitej przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi i Radzie Ministrów i ekipie 100 tys. obywateli, którzy przedłożyli Sejmowi projekt ustawy - posiedzenie plenarne – sesja organu kolegialnego (na przykład Sejmu albo Senatu) z udziałem wszystkich członków tego posiedzenia