Definicja Centralny Bank

Co oznacza BANK CENTRALNY: Bank centralny jest instytucją państwową, której powierzono zadanie emisji pieniądza i prowadzenia polityki pieniężnej państwie. Najważniejszym zadaniem banku centralnego jest najczęściej dbałość o wartość pieniądza i stabilność cen, a więc przeciwdziałanie narastaniu inflacji. Wszystkie państwa UE zapewniły konstytucyjnie całkowitą niezależność banków centralnych (to jest między innymi warunek członkostwa w UE). Znaczy to, że bank centralny ma obowiązek realizować swój statutowy cel dbałości o wartość pieniądza, a rząd i politycy nie mają prawa wpływać na jego decyzje, nawet jeśli się z nimi nie zgadzają. Takie określenie pozycji banku centralnego bierze się z przekonania, że warunkiem skuteczności jego działania jest jasne określenie celu. Ponieważ politycy pragną zyskać popularność wyborców i mogą unikać działań niepopularnych, a rząd dąży zwykle do jak najszybszego wzrostu gospodarczego i spadku bezrobocia, zadaniem banku centralnego jest dbałość o to, aby wzrostowi temu nie towarzyszyła nadmierna inflacja. Podejście takie polega na przekonaniu – wyrażanym poprzez współczesną ekonomię – że na długą metę to właśnie stabilny pieniądz i niska inflacja przyczyniają się do szybkiego wzrostu PKB. Banki centralne różnią się często w swoim podejściu do polityki pieniężnej. Zasadniczą różnicę można pokazać opierając się na obecnej polityki dwóch najważniejszych banków centralnych świata: • Europejski Bank Centralny (ECB, wspólny bank centralny państw strefy euro) wyznaje zasadę, że zmiany ilości pieniądza w obiegu nie mogą na dłuższą metę znacząco wpłynąć na tempo wzrostu gospodarczego. W związku z tym, ECB uważa, że narzędzi polityki pieniężnej nie powinno się używać dla prowadzenia bieżącej polityki gospodarczej, a zwłaszcza dla regulowania koniunktury. ECB w swojej polityce patrzy w pierwszej kolejności na kształtowanie się inflacji i nie jest skłonny do silnego obniżania stóp procentowych nawet wówczas, gdy koniunktura gospodarcza jest słaba; • Mechanizm Rezerwy Federalnej (pot. FED, bank centralny USA) tradycyjnie uznaje, że za pomocą polityki pieniężnej można i należy starać się wpływać na bieżącą sytuację gospodarczą, a w szczególności pobudzać przyrost w momencie recesji i zwalczać bezrobocie. Skutkiem takiego przekonania abyły gwałtowne obniżki stóp procentowych, dokonane poprzez FED w 2001r., kiedy gospodarce amerykańskiej groziła recesja. W wielu państwach świata dochodziło do nieporozumień i ostrych dyskusji banków centralnych z rządami i parlamentami. W latach 1995-1999 wystąpił nadzwyczajnie ostry spór między rządem i bankiem centralnym Japonii (bankowi zarzucano zbyt restrykcyjną politykę pieniężną i brak wrażliwości na sytuację gospodarczą państwie), a w latach 2001-2003 między rządem i Narodowym Bankiem Polski (zarzucano mu utrzymywanie zbyt wysokich stóp procentowych, a tym samym utrwalanie zjawisk recesyjnych w gospodarce). Obiektem krytyki ze strony ministrów finansów państw strefy euro abyła też w swoim czasie polityka Europejskiego Banku Centralnego (bankowi zarzucano brak reakcji na nadmierną słabość kursu euro). Duży takie nie są rzadkością, nie mogą jednak podważyć podstawowej zasady niezależności banku centralnego